Saturday, December 17, 2016

Steuer. Pisma w nieznanych językach

Głupota jest gorsza od faszyzmu. To nieco prostackie powiedzenie nie chce relatywizować cierpień ofiar hitlerowskich zbrodni, ale w losach spuścizny po doktorze Feliksie Steuerze znalazło gorzką egzemplifikację. Podczas sesji poświęconej pamięci językoznawcy i pedagoga, która odbyła się w Sułkowie w roku 2009, jego wnuk Piotr Wieczorek wspominał skromność i upór Dziadka.

Badaniom nad językiem swojej „małej ojczyzny” oraz językiem gwar śląskich oddał całe swoje pracowite życie. Odmówił przyjęcia stanowiska profesora w Katedrze Slawistyki Uniwersytetu w Berlinie i został na Górnym Śląsku, gdzie pracował na stanowisku dyrektora Miejskiego Gimnazjum Męskiego im. Mikołaja Kopernika w Katowicach. Poświęcił się nauczaniu młodego pokolenia i kontynuował swoje badania. Nagrodą i wysoką oceną jego pracy przez wybitnych uczonych językoznawców było przyjęcie go w poczet członków Komisji Językowej przy Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Największym jego dziełem miał być Słownik gwar śląskich. W celu dokończenia prac nad nim otrzymał w 1939 roku urlop naukowy. Niestety, z powodu wybuchu II wojny światowej, nie mógł z niego skorzystać. Przerwaną pracę kontynuował dopiero po wojnie.
Przedwczesna śmierć przerwała jego życie i pracę nad wielkim dziełem. Zebrane przez Steuera materiały, choć wymagały tylko zredagowania i wydania, nigdy nie ukazały się drukiem. Praca kilkudziesięciu lat została zniszczona przez niezbyt chyba kompetentnych ludzi, którzy rękopisy ocenili jako „pisma w nieznanych językach” i przekazali na makulaturę. Dopiero w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia słownikiem zainteresował się prof. Stanisław Rospond. Na wiadomość o zniszczeniu zbieranych i pieczołowicie opracowywanych przez F. Steuera materiałów powiedział: „szkoda niepowetowana, dzisiaj Instytut nie odrobi tego przez lata, co było już zrobione przez dr. Steuera”.
Skandal, straszna strata. Papiery po doktorach należy przekazywać do archiwów. Wspomnienie to znalazło się w książce opracowanymi wystąpieniami sesyjnymi.


Spis treści książki Feliks Steuer. Życie i dzieło człowieka pogranicza, red. Tomasz Kiziak, Zabrze 2014.

No comments: