Thursday, July 31, 2008

Dialekt w sytuacji profesjonalnej?

Czy można mówić: Szczyńść Boże na przywitanie?
Ciekawy problem z dziedziny komunikacji międzykulturowej.
--------------------------------------------------------------------
Generell sollte man sich am Telefon bei Faktoren wie Sprechtempo, Lautstärke oder Dialektfärbung einander anpassen. Doch dürfe dies nicht aufgesetzt wirken, sagt Peter Kenzelmann, Kommunikationstrainer aus Freiburg. Wenn zum Beispiel ein Bayer das Gespräch mit „Grüß Gott“ beginnt, darf ein Norddeutscher das nicht unbeholfen nachmachen.
http://www.focus.de/jobs/berufsalltag/telefonieren-im-job-ist-gruess-gott-unprofessionell_aid_319741.html

Górny Śląsk - język

Niemcy słowiańskiego języka?
Słowianie - niemiecka kultura?
----------------------------------

Über die polnischsprachigen Deutschen Oberschlesiens

Alfred Bartylla-Blanke

http://www.slonsk.de/Slonsk/Aabb/PolnischsprachigenDeutschen.htm

Śmierć człowieka - śmierć języka (literatury)

Dialekt: Prager Deutsch
-----------------------------------------------
Lenka Reinerová se narodila v židovské česko-německé rodině Praze v roce 1916, své blízké ztratila v koncentračních táborech, sama byla vězněna za druhé světové války i po ní. Pracovala jako novinářka. Československo opustila roku 1939, kdy před nacismem uprchla do Francie, poté přes Maroko emigrovala do Mexika. Po válce se vrátila do Evropy, žila v Bělehradě a od roku 1948 v Praze. Po návratu z exilu byla na začátku 50. let 15 měsíců vězněna. Také po roce 1968, kdy se veřejně angažovala, nesměla své práce publikovat a živila se jako překladatelka.

Spisovatelka psala svá díla v dialektu němčiny zvaném Prager Deutsch. Ten po katastrofách, jež se ve 20. století přehnaly střední Evropou, téměř vymizel. "Pokud chcete vědět, jak mluvil Franz Kafka, poslouchejte Lenku Reinerovou," řekl k tomu jednou podle DPA berlínský nakladatel Klaus Wagenbach.
http://www.ct24.cz/kultura/literatura/20900-sbohem-lence-reinerove/

Friday, July 25, 2008

Leksyka polska

Medializacja polityki.
poseł Andrzej Celiński
Sejm

Dialekt kaszubski A.D. 2008

Współczesna polszczyzna - wraz z językiem czeskim, słowackim, pomorskim (dialekt kaszubski), dolnołużyckim, górnołużyckim oraz wymarłym połabskim - należy do grupy języków zachodniosłowiańskich. Według różnych szacunków, języka Adama Mickiewicza używa od 50 mln do 52 mln ludzi na całym świecie.
Praindoeuropejski, słowiański, polski
2008-07-24, 12:17

Thursday, July 24, 2008

Fenomen śląskich szlagierów

Artykuł promocyjny.
Przy okazji informacja, że nie wolno było przez 50 lat --- (1939-1989) czy (1948-1998)? --- mówić po śląsku:
------------------------------------
[...]
„- Dla Ślązaków ta muzyka to powrót do korzeni, to dźwięki dzieciństwa i rodzinnych spotkań - mówi Jan Musialik, producent i organizator Gali. - Po 50 latach zakazu używania gwary śląskiej przed dziesięciu laty wszystko wybuchło na nowo.”
[...]
Ostatnio wielką popularność zdobyły piosenki "Cukiernik”, jak również "Lady Anita” - zaśpiewana w śląskiej gwarze i zabarwiona szczyptą regionalnego humoru - które podbiły serca wielu Ślązaków.
[...]
------------------------------------
http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20080724/REGION/49966296

Standard zapisu fonetycznego

Ambicją dialektologów (a trzeba wziąć pod uwagę, że byli wśród nich nie tylko wykształceni specjaliści-językoznawcy, ale też zwykli amatorzy, entuzjaści i zbieracze, zupełnie językoznawczo nieprzygotowani) było stworzenie systemu znaków oddających specyfikę gwar. Chodziło więc o stosunkowo wierne oddanie brzmienia, z uwzględnieniem różnic wobec języka ogólnego.

Wbrew założeniom, pozornie precyzyjne zasady nie dawały możliwości wiernego oddania języka mówionego, lecz przynosiły tylko jego wersję przybliżoną. Zapis gwarowy pozostawał więc w dużej mierze zbiorem symboli, które nawiązywały do dwu zasad panujących w polskiej ortografii literackiej: morfologicznej oraz historycznej. I tak, system liter nadpisanych symbolizował raczej, niż oddawał samogłoski, które były bardziej lub mniej zbliżone barwą do oznaczonych na linii pisma. Niektóre ze znaków były często doraźnie i wręcz dowolnie tylko stosowane przez eksploratorów. W rezultacie zapisy gwarowe stały się przeglądem szkół dialektologicznych, zwyczajów oraz indywidualnych manier eksploratorów, indywidualnych koncepcji, a wreszcie i możliwości typograficznych.
http://kupujmy.eu/product_info.php?products_id=92

Artur Czesak, Joanna Okoniowa, Jadwiga Waniakowa, Standard zapisu fonetycznego polskich tekstów gwarowych

Danga - mowa śląska

Cisek: Chcą ocalić śląską gwarę
21.07.2008
Pierwsze spotkanie Tôwarzistwa Piastowaniô Ślónskij Môwy "Danga" odbyło się
w sobotę w gospodarstwie agroturystycznym Alojzego Ketzlera w Cisku.
Towarzystwo zarejestrowano na początku czerwca. Większość pierwszego
zebrania pochłonęły sprawy organizacyjne. Przyjęto także trzech nowych
członków. Warto zaznaczyć, że na spotkaniu królował język śląski w różnych
odcieniach, bo członkowie pochodzą z różnych części Śląska, a nawet Niemiec.
Prezesem Dangi jest Józef Kulisz ze Strzebinia koło Lublińca, wykładowca
Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Pomysłodawcą i współzałożycielem jest
Grzegorz Wieczorek, który wydaje pismo w języku dolnołużyckim w Cottbus oraz
jest autorem kilkunastu poradników na temat prawidłowej wymowy śląskiego
języka.
- W skład naszego stowarzyszenia wchodzą różne organizacje: Ruch Autonomii
Śląska, Związek Górnośląski i Mniejszość Niemiecka. Są też ludzie nigdzie
nie zrzeszeni - mówi Grzegorz Wieczorek. - Naszym głównym celem jest ochrona
śląskiej mowy. Natomiast stanowczo protestujemy przeciwko mieszaniu nas do
polityki - dodał.
[...]
- Gwara śląska różni się między regionami, co było słychać na naszym
spotkaniu, a normy i zasady już są, musimy je tylko wydobyć z zapomnienia -
powiedział "Gazecie Opolskiej" Grzegorz Wieczorek.
Grażyna Kosubek - POLSKA Gazeta Opolska
http://opole.naszemiasto.pl/kultura/877570.html

Antoni Furdal o idei regionalizacji

"[...] dalsze wzmacnianie idei regionów, a zwłaszcza ich sztuczne tworzenie, wynikające nie z naszych tradycji, jest sprzeczne z przyszłością Polski w ramach Unii Europejskiej".
Furdal Antoni, 2003, Jak być Polakiem w Unii Europejskiej, Atla 2, Wrocław, s. 215.

Ignorancja geograficzno-historyczna TVN24

Ignorancja TVN24
Nowa Biała, Krempachy, Dursztyn, Jurgów, Frydman, Czarna Góra -- wymieniane w korespondencjach Agaty Kalafarskiej od samego rana to nie Podhale, lecz Spisz!

Mówienie własnym językiem zachowaniem osobliwym

Znowu ćwiczenie z krytycznej analizy dyskursu.
1. Idea regionalizacji contra silne państwa narodowe.
2. Kwestionowanie (?) roli języka państwowego.
3. Dialekt / język wenecki.

"Podczas obrad nie brakowało osobliwego zachowania ze strony senatorów Ligi. Jeden z nich wygłosił przemówienie w dialekcie weneckim, by podkreślić przywiązanie do idei niezależnych regionów."
http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Wloski-senat-ratyfikowal-Traktat-Lizbonski,wid,10185455,wiadomosc.html

Wednesday, July 23, 2008

Praszka, przemytnictwo, Polska Zachodnia, 1927

Żyd propagujący hitleryzm

Leksyka polska - parówka

Parówka = sauna?

Polska leksyka polityczna

obwiepolak
w kontekście napadu narodowców na prof. Marcelego Handelsmana
Polska Zachodnia 1934-03-18 R.9 nr 76, s. 2

Tuesday, July 22, 2008

Język chiński

Ciekawy artykuł.
Interesujące dane o intonacji.
http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,3504518,00.html

Gwara śląska - śląski język regionalny

"Dla młodych Ślązaków polityka jest mniej istotna od kultury. Stąd ich zaangażowanie w działania na rzecz gwary śląskiej. Długosz jest członkiem stowarzyszenia Danga (z siedzibą w Cisku), które chce skodyfikować zapis i wymowę gwary śląskiej. O tym, czy gwara może być uznana za język, debatowano ostatnio - także z udziałem Opolan - w Katowicach. Są głosy, by poprawić ustawę o mniejszościach w taki sposób, by język śląski zyskał status języka regionalnego, jaki ma dziś tylko język kaszubski. Te działania pilotuje śląski poseł Lucjan Karasiewicz (dziś niezależny, kilka miesięcy temu odszedł z PiS-u). - By zgłosić projekt noweli, potrzebujemy 15 podpisów. Liczę na posłów z województw śląskiego i opolskiego - mówi nam Karasiewicz. - Być może zrobimy to już na pierwszym wrześniowym posiedzeniu po wakacjach."
http://opolskie.naszemiasto.pl/wydarzenia/875110.html

Sytuacja językowa na Białostocczyźnie w r. 1990

Jan Maksymiuk wspomina pierwsze Basowiszcza:

"Натуральна, усе тады ў БАСе зусім свабодна гаварылі па-падляску. Але вазьмі ты і скажы са сцэны па-падляску, калі пад сцэнай кучы савецкіх суродзічаў, якія толькі што навучыліся гаварыць на літаратурнай і думалі, што на Беласточчыне на ёй гавораць усе, так бы мовіць, спакон веку... А мы яе ж таксама вывучылі зусім нядаўна. Так што прыйшлося гаварыць мне, хоць у мяне ўжо было двое малалетніх хлапцоў, якім трэба было зарабляць грошы на абутак і вопратку, а не прапіваць нішчымныя журналісцкія заробкі з рокерамі і рокеркамі (гэта, відаць, нейкая рэмінісцэнцыя з тагачасных сямейных маналёгаў мае жонкі — яна, дарэчы, пакінула нашых хлапцоў пад апекай бабці ў Бельску і таксама прыперлася на „Басовішча”). На сцэне я выступаў у пінжаку свайго брата і амэрыканскіх ботах, пазычаных ад аднаго сьвежасьпечанага капіталіста."
http://www.svaboda.org/content/Transcript/1184680.html

Monday, July 21, 2008

Historia polonicae linguae

Imiesłowy w historii języka polskiego
bywszy

Moneta 1786: 361

Narracja Gazety Krakowskiej o Łemkach

1. Nie podoba im się i nie chcą mieć polskich imion (dlaczego?)
2. Dlaczego dawniej tak nie mówili i nie chcieli zmiany imion i podwójnych nazw miejscowości?
3. Nawet jak podkreślają pomoc władz samorządowych, to trzeba im wypomnieć, że wcześniej tak nie robili (ciekawe, dlaczego).
Figura obcego.
Optyka podejrzliwości.
Oczywiście jestem przewrażliwiony.
Co to znaczy: "łemkowski wójt"? Czyżby Łemkowie mieli osobnego wójta gminy?
Wytykanie narodowości.
Autor, prawdopodobnie cytując, "proukraińskiego" kulturowo mówcę, nie widzi problemu rozróżnienia dialekt/język.
Materiał na warsztaty dziennikarskie uwrażliwiające na temat stosunków większościowo-mniejszościowych.
--------------------------------------------------------------------------------------

Łemkowie nie chcą już używać polskich imion

dziś

Jeszcze dwa lata temu starosta Festiwalu Kultury Łemkowskiej - Łemkowskiej Watry miał polskie imię Piotr Czuchta, a prezes Zjednoczenia Łemków nazywał się Stefan Hładyk. Od mniej więcej roku Piotr jest Petrem, a Stefan Sztefanem. To wynik starań Łemków o przyspieszenie realizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Łemkowie chcieli też przywrócenia nazw miejscowości w ich języku. Właśnie rozmowy o tej sprawie były głównym tematem tegorocznej Watry, która dopiero co zakończyła się w Zdyni.

- Będziemy konsekwetnie zabiegać o wprowadzenie dwujęzycznych nazw wsi łemkowskich - zapowiedział Sztefan Hładyk.
Po 25 latach obecności na tym terenie, Łemkowska Watra wrosła w zdyniańską ziemię, jako jedna z najważniejszych tam imprez kulturalnych.
- Jest to święto niezmiernie ważne dla wszystkich ceniących tradycję i pamięć - mówi Dymitr Rydzanicz, łemkowski wójt Uścia Gorlickiego.

Pamięć to przede wszystkim wspomnienia tragicznych losów Łemków z czasów ich deportacji na tzw. Ziemie Odzyskane w 1947 r. w ramach akcji "Wisła". Pod krzyżem i obeliskiem upamiętniającym to wydarzenie, ksiądz prawosławny z Gładyszowa Arkadiusz Barańczuk i ks. proboszcz greckokatolicki z Wysowej Dariusz Gliniewicz w asyście hierarchów obu Kościołów odmówili panachydę - modlitwę żałobną. Modląc się wraz z wiernymi o wieczny spokój tych, którzy musieli opuścić swoją łemkowską ojczyznę.
Sztefan Hładyk, co mu się w minionych latach nie zdarzało, podkreślił pomoc władz samorządowych i państwowych w odnawianiu zaniedbanych cmentarzy i cerkwi. Mówił też o wprowadzaniu do szkół nauki języka ukraińskiego z dialektem łemkowskim.

- Watra odbywa się w Europejskim Roku Dialogu Międzynarodowego - podkreślał Hładyk. - Starajmy się wspólnie z Polakami wspierać regionalizm kulturowo-krajobrazowy.
Ale Watra, oprócz historycznych wspomnień, to także festiwal radości i wspólnego świętowania młodych Łemków i Polaków, którzy bardzo licznie zjechali na trzy dni do "Republiki Łemkowskiej" w Zdyni. Republika liczy sobie raptem 10,5 hektara - ale wszyscy zdołali się tam pomieścić.

Jerzy Wideł - POLSKA Gazeta Krakowska

Źródło: http://krakow.naszemiasto.pl/wydarzenia/877645.html

Gwary mniejszości narodowych

Dialects of national and religious minorities in Poland.
-------------------------------------------------------
Główną ideą szlaku jest jednak, by oprócz dbania o budownictwo drewniane, chronić i promować bogactwo kulturowe tego regionu: ginące zawody, gwary mniejszości narodowych i religijnych, zwyczaje. Dlatego urząd marszałkowski w kolejnych latach będzie dotował wydarzenia kulturalne, imprezy folklorystyczne i projekty dokumentacyjne odbywające się na trasie szlaku.
Source

Pęckowo - gwara

Pielęgnowanie gwary ze wszech miar godne jest pochwały:

"W piątkowe popołudnie wszystko skupiło się w Świetlicy Wiejskiej, gdzie pracownicy tej placówki przygotowali ciekawy program dla dzieci. Najmłodsi, którzy tłumnie wypełnili salę, z wielką ochotą brali udział w grach i konkursach. O stworzenie odpowiedniej atmosfery zadbał niezawodny klaun. Posługujący się perfekcyjną gwarą uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum zaprezentowali skecze, piosenki i wiersze. Rozstrzygnięto też konkurs plastyczny „Pocztówka z Pęckowa”. Nagrody otrzymali: Natalia Judkowiak, Wiktoria Piontek i Klaudia Dembska (uczniowie klas I - III miejscowej SP); Martyna Helwich (Drawsko), Magdalena Dąbrowska i Łukasz Graś z Pęckowa (uczniowie klas IV - VI); Katarzyna i Łukasz Gogołek (gimnazjaliści z Pęckowa)."

Source

Kraków, ul. Gołębia 11

Kraków, ul. Gołębia 11
Rusztowanie
Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Pan Lech Kaczyński
Czemu "Pan", a nie Prof.?

Aleksandr Duliczenko

Aleksandr Duliczenko
Tartu, Estonia

Tartu - Dorpat - Estonia - Jan Baudouin de Courtenay

Tartu - Dorpat - Estonia -
Jan Baudouin de Courtenay w tym domu mieszkał i prowadził wykład monograficzny o dialektach rezjańskich.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Niecis%C5%82aw_Baudouin_de_Courtenay
Rosyjska Wikipedia
Angielska Wikipedia

Saturday, July 19, 2008

Gorzów Śląski - Landsberg O.S.

Gorzów Śląski - Landsberg O.S.
Tu był cmentarz żydowski
Hier war Judenfriedhof

Gorzów Śląski - Landsberg O.S.

Gorzów Śląski - Landsberg O.S.
Ortografia Rechtschreibung
Errichtet zur Erinnerung an die um 2. Juni 1889 durh Feuersbrunst zerstörte Kreuzkirche

Fotografia okazjonalna - Biedronka na orzechu

Gorzów Śląski - Landsberg O.S.

Gorzów Śląski - Landsberg O.S.
Górny Śląsk, pow. oleski (Olesno, Rosenberg)
Kościół rzymskokatolicki pw. Świętej Trójcy

Olesno

Olesno
Rosenberg
Górny Śląsk
Oberschlesien
Rynek
Ring?

Miasta Górnego Śląska

Rendschmidt 1856: 219-220
Miejscowości Górnego Śląska

Śledzikowanie - gwara podlaska

"W ubiegłą niedzielę w Strękowej Górze na Podlasiu odsłonięto pomnik Śledzia. Półtorametrowa drewniana rzeźba ustawiona na kamiennym cokole ma promować... lokalną gwarę. – Białostocczyzna słynie ze „śpiewnej mowy” polegającej na zmiękczaniu głosek, zwanej śledzikowaniem. Ta gwara powoli zanika, a niektórzy się nawet jej wstydzą. Postawiliśmy pomnik, bo chcemy ją nie tylko upamiętnić, ale z naszego śledzia uczynić znak rozpoznawczy – tłumaczy Agnieszka Maszkowska z Organizacji Turystycznej „Brama na bagna”."
http://rp.pl/artykul/164287.html

2) wypowiedź pseudonaukowa, nie niosąca zbyt wiele informacji; bez ilustracji dźwiękowej metajęzykowa informacja niewiele wnosi; czekamy na nagrania śledzikowania:

Śledzikowanie, czyli tzw. miękka wymowa, jest charakterystyczne dla gwary Białostocczyzny i Podlasia. Polega na zmiękczaniu i przeciąganiu niektórych głosek oraz podwyższaniu akcentacji, szczególnie końcowych partii wyrazów, przez co wymowa zyskuje specyficzną "melodię".
http://wiadomosci.onet.pl/1783737,11,w_strekowej_gorze_promowano_sledzikowanie,item.html